อุบายรอดตาย

การพ้นความตายที่ดีที่สุด ก็คือตายเสียก่อนตาย

อุบายรอดตาย

      บทเรียนสำคัญประการหนึ่ง จากการผจญภัยในป่าดิบ ซึ่งเป็นข้อเตือนใจมาตลอดชีวิต ของพระอาจารย์ลี ธมฺมธโร แห่งวัดอโศการาม ก็คือ " คนที่จะพ้นตาย ต้องทำตนเหมือนคนตาย"

      ข้อสรุปนี้ท่านได้จากชายแก่คนหนึ่ง ซึ่งรอดชีวิตจากเงื้อมมือของหมีใหญ่ตัวหนึ่ง อย่างหวุดหวิด

      ชายผู้นั้นเล่าว่า เจอหมีตัวนั้นแบบประชิดตัว ขณะที่กำลังหาน้ำมันยางในป่าใหญ่ แกหนีไม่ทันจึงเกิดการต่อสู้กันพัลวันสักพักก็ได้สติ รู้ว่าสู้ไม่ได้แน่ จึงแกล้งล้มนอนแผ่กลางดิน ตัวไม่ไหวติง เหมือนกับตายแล้ว หมีเห็นดังนั้นจึงขึ้นคร่อมตัวแกไว้แล้วหยุดตะปบแก

      ระหว่างที่หมีดึงขาและหัวอยู่นั้น ชายแก่ก็ทำตัวอ่อนไปอ่อนมา จนหมีคิดว่าแกตายแน่แล้ว ก็เดินจากไป บาดแผลที่ได้รับคือหัวถลอกปอกเปิกเท่านั้น ชายแก่บอกหลวงพ่อลีว่า "สัตว์ป่าเป็นอย่างนี้ ถ้าเราเห็นจะสู้ไม่ไหว ต้องทำตัวเหมือนคนตาย"

       ตอนที่ชายแก่ผู้นี้พูดถึงการทำตนเหมือนคนตาย แกนึกถึงอุบายเอาตัวรอดในป่า โดยเฉพาะเวลาเจอสัตว์ร้ายเท่านั้น แต่ถ้ามองให้ลึกแล้ว นี่เป็นวิธีการที่ใช้รับมือกับภยันตรายต่าง ๆ ได้ร้อยแปด แม้กระทั่งเวลาอยู่ในป่าคอนกรีต

 

      ในแง่หนึ่ง การทำตนเหมือนคนตาย คือการทำ 'กาย' ให้แน่นิ่งราวกับตาย แต่ลึกไปกว่านั้น มันยังหมายถึงการทำ 'ใจ' ให้นิ่งเหมือนกับคนตาย หรือนึกไปว่าตนเองได้ตายไปแล้ว เวลาเจอเรื่องวิกฤติหรือประสบเหตุคับขัน การทำใจเช่นนี้จะช่วยให้ไม่พะวงหรืออาลัยในชีวิต ทำให้มีสติคิดอ่านแก้ปัญหาได้อย่างสุขุมรอบคอบ ไม่ตื่นตกใจ

       ความตื่นตกใจเป็นอุปสรรคสำคัญที่สุดก็ว่าได้ เวลาจะเอาตัวรอดในยามคับขัน ไม่ว่าเกิดเหตุไฟไหม้ รถตกคู หรือถูกปล้นจี้ ที่เราตื่นตกใจก็เพราะกลัวตาย แต่หากทำใจว่าได้ตายไปแล้ว หรือพร้อมรับความตาย ใจจะนิ่ง สติจะกลับมา และพร้อมที่จะดึงปัญญามาใช้งานอย่างทันท่วงที โดยไม่ร้อนรนหรือเร่งรีบ

       อย่าว่าแต่เรื่องเสียวไส้เลย แม้แต่ความเจ็บป่วยที่อาจถึงแก่ชีวิต การทำใจให้นิ่งก็ช่วยได้มาก โรคร้ายไม่น่ากลัวเท่ากับความกลัวตาย แต่ถ้าเราพร้อมที่จะตาย หรือนึกว่าตายไปแล้วปล่อยวางทุกสิ่งเหมือนคนตาย ไม่ว่าชีวิต ลูกหลาน หรือทรัพย์สินเงินทอง ความทุรนทุรายก็จะลดลงไปมาก การต่อสู้กับหมีใหญ่เป็นอันตรายต่อชายแก่ในเรื่องที่เล่ามาฉันใด การต่อสู้ขัดขืนความตายในยามนี้ก็เป็นโทษฉันนั้น สู้ทำใจสงบนิ่ง พร้อมเผชิญกับทุกอย่างที่จะเกิดขึ้นมิดีกว่าหรือ บ่อยครั้ง ความตายนั้นเองกลับเป็นฝ่ายจากไป ผู้ป่วยมะเร็งหลายคนรอดชีวิต ไม่ใช่เพราะได้ยาดี แต่เพราะสามารถทำใจให้สงบได้ต่างหาก

      อย่างไรก็ตาม เมื่อถึงคราวที่จะต้องตาย ก็ไม่ได้หมายความว่าเราจะต้องทุกข์เพราะความตายเสมอไป ถ้าเรารู้จักทำใจให้นิ่งพร้อมรับความตาย ปล่อยวางทุกสิ่ง ความตายจะทำอะไรเราได้ จะเรียกว่านี่เป็นวิธีพ้นความตายหรือชนะความตายอีกแบบหนึ่งก็ได้ เพราะความตายไม่สามารถทำให้เราทุกข์ทรมานได้

       แต่การพ้นความตายที่ดีที่สุดก็คือ ตายก่อนตาย อย่างที่ท่านพุทธทาสภิกขุได้สอนไว้ นั่นคือตายจากกิเลส จากการยึดมั่นถือมั่นในตัวตน การตายแบบนี้ เป็นการทำให้ตัวตน หรือตัวกูของกู ตายไปอย่างสิ้นเชิง จึงเหมือนคนตายยิ่งกว่าอะไรดี ด้วยการตายจากตัวตนนี้แหละ ที่เราจะพ้นความตายอย่างแท้จริง เพราะไม่ต้องตายอีกต่อไป และที่ไม่ตายก็เพราะไม่เกิด (เป็นตัวกูของกู) พูดง่าย ๆ ก็คือพ้นจากการเกิดและตาย

 

      การทำตนเหมือนคนตาย จึงเป็นกุศโลบายที่มีประโยชน์สารพัด ใช้ได้กับคนทุกระดับและในทุกสถานการณ์ ลองนึกและฝึกอยู่เสมอ ชีวิตจะโปร่งเบาและสุขสบายขึ้นมาก

โดย รินใจ สมาคมคนน่ารัก